Premenstruel sendrom kadınlarda menstruel döngünün geç luteal
döneminde memelerde şişkinlik, baş ağrısı, halsizlik ve kilo alımı gibi fiziksel
ve depresif duygudurum, irritabilite, gerginlik gibi ruhsal belirtilerle
kendini ortaya koyan bir tablodur. Bu tablo genellikle mensturasyonun
başlamasıyla ortadan kalkar. Bu sendrom kadın popülasyonun %80'inde görülmekle
beraber yaklaşık %5 kadında klinik olarak anlamlı olacak şekilde şiddetlidir.
Bu belirtilerin klinik veya sosyal olarak etkili olacak düzeyde olması
durumunda Premensturel Disforik Bozukluk (PMDB) veya Geç Luteal Faz Bozukluğu
adıyla bir psikiyatrik rahatsızlık olarak sınıflandırılması önerilmektedir.
PMS belirtileri menarştan sonra herhangi bir yaşta başlar
(ortalama başlangıç yaşı 26 civarındadır) ve belirtiler yaşla beraber giderek
artar menopoza yaklaştıkça da azalır
Güncel bulgular bu rahatsızlığın hormonal etkenlerle santral
sinir sistemi arasındaki etkileşimden kaynaklandığını ve gerek farmakolojik
gerekse de psikososyal yöntemlerin bu rahatsızlığın belirtilerini
azaltabileceğini göstermektedir. Psikososyal etkenler de belirtilerin şiddetini
etkilemektedir.
PMDB tanısı olan hastalarda tedavideki temel hedef
belirtilerin azaltılması ve sosyal ve mesleki işlevselliğin düzeltilmesi dolayısıyla
da yaşam kalitesinin artırılmasıdır. Tedaviye dönük olarak yaklaşımları biyolojik
yaklaşım (ilaç tedavileri) ve psikolojik yaklaşımlar (psikoterapi) olarak ikiye
ayırabiliriz. Genellikle hafif düzeyde belirtisi olan kadınlarda psikoeğitim ve
yaşamın düzenlenmesi önlemleri yeterli olacaktır.
PMDB’de en sık kullanılan ilaçlar patofizyolojide de etkili
olduğu düşünülen serotonin üzerinden etki yapan serotonin geri alımı
engelleyici gruptan antidepresan ilaçlardır.
PMDB'de kullanılan biyolojik tedavilerden bir diğeri ise
hormonal tedavilerdir. Hormonal tedavi stratejileri premensturel belirtilerin
menstruel döngüdeki hormonal değişikliklerle ilişkili olması temeline dayalıdırlar
ve çoğunda amaç ovulasyonun baskılanmasıdır.
Türkçapar A. et al. J Clin Psy. 2011; 14(4): 241-253