Pulmoner
Hipertansiyon Nedir?
Pulmoner hipertansiyon
(PH), akciğerler ve kalp arasındaki kan damarlarında anormal derecede yüksek
basıncı için kullanılan genel bir terimdir. Akciğer yüksek tansiyonu anlamına
gelir. Kalbe kan ve oksijen akışını engelleyen, ilerleyici, kalp yetmezliğine
neden olabilecek, hayatı tehdit edebilen bir nadir hastalıktır.
Birden Fazla
Pulmoner Hipertansiyon çeşidi var mı?
Evet, farklı pulmoner
hipertansiyon (PH) veya pulmoner arteriyel hipertansiyon (PAH) terimlerini
duyabilirsiniz. Her iki terim de kalbinizin sağ tarafındaki basıncın normalden
daha yüksek olmasıdır. Pulmoner hipertansiyon (PH) bir genel terimdir,
kalbinizin sağ tarafındaki kan basıncının çok yüksek, ama neden basıncın yüksek
olduğu açıklanamıyorsa kullanılır.
Yüksek pulmoner basınç
şu tıbbi durumlarda oluşabilir; örneğin kronik akciğer hastalığı, akciğerlere
giden kan damarlarındaki pıhtılar veya sol kalbinizin zayıflaması (solda
yükselen basınç gerisin geriye kalbin sağ tarafında basınç artışına neden
olur). Bu tip pulmoner hipertansiyon “sekonder pulmoner hipertansiyon” olarak
önceden adlandırılmaktaydı, ancak şimdi PH olarak anılmaktadır, çünkü nedeni
akciğer hastalığı, kalp hastalığı ya da kronik tromboemboli (kan pıhtıları)
olabilir.
Pulmoner Arteriyel
Hipertansiyonda Akciğerler ve Vücuda Ne Olur?
PAH ile akciğerler
yoluyla pompalanması gereken kan miktarı, akciğer atardamarlarının daralması
nedeni ile azalabilir. Bu durum bazı sonuçlara neden olur: Toplardamarlarda
bulunan kan kalbe dönerken; akciğer damarlarında basınç artışı ile kalbinizin
sağ tarafının pompalaması gereken basıncın normalin üzerinde olması kalbin sağ
tarafında zorlanmaya neden olabilir. Bu artmış basınç tedavi edilmezse,
kalbinizin sağ tarafı aşırı çalışabilir, zayıflayabilir ve belki de yetersiz
kalabilir. Bunun sonucu olarak kanınızın oksijeni almak için akciğerlerden zor
geçmesi sebebiyle, kan oksijen seviyesi normalden düşük olabilir. Bu sadece
kalbinize değil, aynı zamanda beyninize gelen oksijen miktarını azaltabilir.
Pulmoner Arteriyel
Hipertansiyon Belirtileri Nelerdir?
Erken dönemlerde PAH
belirtileri veya semptomları olmayabilir. Belki ilk olarak nefes darlığı ile
ortaya çıkabilir, ya da yorgunluğunuzun normalden daha fazla olduğunu da fark
edebilirsiniz. Ayrıca bazı hastalarda baş dönmesi hissedilebilir ve hatta
bayılmaya neden olabilir. Ayaklarda ve bileklerde şişlik (ödem) PAH da sıktır
ve bazen karnınızın şişmesinde olabilir (asit). Dahası göğüs ağrısı da
görülebilir ve bu durum kalp krizi ile karıştırılabilir ve bazen çarpıntı da
yapabilir, ayrıca kandaki oksijen seviyesi çok düşük olabilir.
Nasıl Pulmoner
Arteriyel Hipertansiyon teşhisi konulur?
Farklı pulmoner
hipertansiyon çeşitleri farklı tedavi edilir, kesin tanı için birçok test
gerekebilir. Sağlık hizmet sunucunuza ne tür şikâyetleriniz olduğunu söyleyerek
ve bu belirtilerden hangisinin kötüleştiği ve/veya olup olmadığını söyleyerek
teşhisiniz için yardım edebilirsiniz. Örneğin, sağlık hizmet sunucunuz olan
hekiminize aşağıdakilerden herhangi biri varsa mutlaka belirtiniz;
• Artan nefes darlığı
• Baş dönmesi
• Baygın gibi hissetmek
• Bayılma
• Göğüs ağrısı
• Kalp çarpıntısı
• Ayaklarınızın,
bacaklarınızın(ödem) veya karnınızın şişmesi(asit)
• Dudaklarınız ve/veya
"boyununuzda mavileşme
Eğer hekiminiz PAH
olabileceğinizi düşünüyorsa, sağ kalpte bir zorlanma olup olmadığını görmek
için testler ister. Genellikle ilk test, kalbinizin bir ultrasonu olan
ekokardiyogramdır. Eğer ekokardiyogramda sağ taraftaki basıncınızda yükseklik
ile ilgili bir şüphe varsa, hekiminiz kardiyak kateterizasyonu sizden
yaptırmanızı isteyebilir. Kalp kateterizasyonu esnasında plastik tüp (kateter)
damar yolundan ilerletilerek kalp ve akciğer damarına yerleştirilirilip
içindeki basınç ölçümü sağlanır.
Kardiyak
kateterizasyon, sağ kalpteki kan basıncını ölçmenin en iyi yoludur ve
hastalığın kesin tanısı için bu yönteme ihtiyaç duyulmaktadır.
Pulmoner
Hipertansiyona neler neden olur?
PAH nedenini bulmak
çoğu zaman zordur. PAH bazı bilinen sebeplerle oluşabilir örneğin kalıtsal
(ailesel olarak adlandırılır) PAH gibi veya hiç bilinmeyen nedenlerle
(idiyopatik PAH) oluşabilir. PAH'ın bilinen diğer nedenleri (ilişkili PAH
olarak da adlandırılır):
• Bağ dokusu
hastalıkları, örneğin skleroderma veya lupus
• Amfetamin veya Bazı
diyet hapı tiplerinin kullanımı
• Bağımlılık yapıcı
Kokain ve metamfetamin kullanımı
• Konjenital kalp
kusurları
• Karaciğer hastalığı /
siroz
• HIV
Pulmoner Arter
Hipertansiyon için kesin düzeltici bir Tedavi Var mıdır?
PAH şu anda kesin
tedavisi olmayan ciddi bir hastalıktır. Mevcut tedaviler kesin tedavi olmasa da
ilerlemeyi durdurmak üzerine etkili ilaçlar mevcuttur. Ayrıca bu hastalığın
gidişatı ve durdurulması üzerine klinik araştırmalar yapılmaktadır. Her
hastanın hastalığının şiddeti, gidişatı ve ilerlemesi farklıdır. Erken tanı ve
tedavi PAH'ın ilerlemesini sınırlamak için önemlidir.
Pulmoner Arteriyel
Hipertansiyon Nasıl Tedavi Edilir?
PAH'ınız varsa, mevcut
çeşitli tedavi türleri vardır. Bunlar yuttuğunuz ilaçları içerir (oral
ilaçlar), doğrudan soluduğunuz ilaçlar (inhale) veya sürekli, doğrudan
damar içine veya cildinizin altında bir pompa (infüzyon) aracılığıyla verilen
ilaçlar da mevcuttur ancak bunlar çoğu zaman daha ileri hastalık durumunda
kullanılmaktadır. Bu PAH ilaçları, akciğerlerindeki sıkılaşmış
atardamarlarınızı gevşetir ve bu yolla kan daha kolay akciğere gider ve sağ
kalbin de iyileşmesini sağlar. PAH spesifik denilen damar gevşetici ilaçlar
dışında PAH'lı hastaların çoğunun farklı ilaçlar da alması gerekecektir.
Örneğin idrar sökücü hapları olarak da adlandırılan diüretikler vücutta
fazla olan sıvıyı gideren ilaçlardır. Ayrıca oksijen seviyeniz düşükse sürekli
ya da aralıklı oksijen kullanmanız gerekebilir. PAH hastalarının daha sağlıklı
nefes almalarına yardımcı olmak için pulmoner rehabilitasyon programı da uygulanabilir.
Pulmoner
Hipertansiyon Nedenleri Nelerdir?
Farklı nedenlere bağlı
olarak ortaya çıkan beş farklı pulmoner hipertansiyon grubu vardır :
Grup 1 : Pulmoner arteriyel hipertansiyon
Grup 2 : Sol kalp hastalıklarına bağlı pulmoner hipertansiyon
Grup 3 : Akciğer hastalıklarına ya da oksijen azlığına bağlı
pulmoer hipertansiyon
Grup 4 : Pulmoner damarlardaki kan pıhtılarına bağlı pulmoner
hipertansiyon
Grup 5 : Diğer nedenlere bağlı gelişen pulmoner hipertansiyon
Grup 1 : Pulmoner
arteriyel hipertansiyon
Pumoner
Hipertansiyon Tanısı Nasıl Konulur?
Hastalığınızın tanı konulması ve değerlendirilmesi sürecinde yapılacak olan
testler şunlardır:
Ekokardiyografi
Ekokardiyografi, kalbinizin nasıl çalıştığını ses dalgaları kullanılarak
değerlendirir. Ekokardiyografi ile akciğer basıncınız (pulmoner basınç)
hakkında kabaca bir fikir elde edilebilir ve kalbinizin odacıklarının nasıl
çalıştığı değerlendirilebilir. Ayrıca, doğuştan beri var olan kalp
hastalıklarınızı da ekokardiyografi ile saptamak mümkündür.
Kalp kateterizasyonu
Bu tanı değeri yüksek tanımlayıcı bir testtir. Kalbin sağ tarafı ve akciğer
damarları (pulmoner damarlar) içerisindeki kan basıncı hakkında kesin değerleri
elde etmemizi sağlar. Dolayısıyla pulmoner hipertansiyonun kesin tanısının
konulması için oldukça önemlidir. Uzun, ince, esnek bir tüp (kateter)kasık ya
da boyun toplardamarı aracılığıyla kalbe ve oradan da akciğer damarlarına
ilerletilerek bu ölçümler yapılır. Bu testin ve diğerlerinin yapılması için
birkaç gün hastanede yatmanız gerekecektir.
Diğer testler
Bu bölümdeki testler doktorunuz tarafından gerekli durumlarda planlanır. Bu
sebeple bazı testlerin size yapılmamış olması sizi endişelendirmemelidir.
- EKG (Elektrokardiyogram) : Kalbinizin
elektriksel aktivitelerini ölçen bu test ile olası ritim problemleri
tespit edilebilir.
- Kan testleri
- Akciğer fonksiyon testleri ve solunum
testleri
- Uyku testi
- Diğer taramalar:
- Olası akciğer hastalıkları ya da akciğer
damarlarındaki olası pıhtılar için bilgisayarlı tomografi
- Perfüzyon sintigrafisi : Özellikle
pulmoner damar pıhtılarının olduğu durumlarda kullanılır
- Karaciğeri değerlendirmek için
ultrasonografi
- Kalp fonksiyonlarını değerlendirmek için
manyetik rezonans (MR) görüntüleme
- Egzersiz ya da yürüme testi
Pulmoner
Hipertansiyon Tedavisi?
Tedaviniz, pulmoner
hipertansiyon konusunda uzmanlaşmış merkezlerce planlanmalıdır. Tedavi,
pulmoner hipertansiyon nedenlerine ve hastalığın evresine göre değişiklik
gösterebilir. Bu nedenle her hastanın tedavi için kullandığı ilaçlar aynı
olmayacaktır.
http://www.adhad.org/pulmoner-hipertansiyon-nedir
http://www.adhad.org/pulmoner-hipertansiyon-nedenleri-nelerdir
http://www.adhad.org/pulmoner-hipertansiyon-tan%c4%b1s%c4%b1-nas%c4%b1l-konulur
http://www.adhad.org/pulmoner-hipertansiyon-tedavisi
https://www.escardio.org/static-file/Escardio/Guidelines/Publications/PAH/2015%20ESC-ERS%20Gles%20PH-Web%20addenda-ehv317.pdf
2015
ESC/ERS Guidelines for the diagnosis and treatment of pulmonary hypertension
