Hamilelik boyunca bebeğin kemik, kas, beyin, göz, iç
organlar, sinir sistemi ve diğer tüm sistemlerinin sağlıklı gelişebilmesi için
besin gereksinimi artar. Artan vitamin, mineral ve besin ihtiyacının karşılanmaması,
hem annede hem bebekte sağlık sorunları ortaya çıkarabilir.
Bebek için erken (prematüre) doğum, düşük doğum ağırlığı,
beden ve zihin gelişiminde yetersizlik gibi sorunlara yol açabilir.
Öte yandan vücut depolarının harcanmasıyla annenin de
sağlığı bozulabilir, bebeğin en önemli ihtiyacı olan anne sütü yetersiz
salgılanabilir. Tüm bu olumsuz sonuçları ortadan kaldırmak, hem bebek hem de
anne için sağlıklı bir gelecek sağlamak adına gebelik ve emzirme döneminde
yeterli ve dengeli beslenme çok önemlidir.
Gebelikte
ve emzirme döneminde bebeğin ve annenin artan en önemli besin ihtiyaçları nelerdir?
Omega 3, folik asit, iyot, B kompleks vitaminleri, demir,
çinko, kalsiyum gibi vitamin ve minerallere olan ihtiyaç gebelik ve emzirme döneminde
artar. Eksiklikleri önemli sorunlara yol açabilir.
Gebelikte
neden Omega-3 takviyesi kullanılmalı?
Omega-3 yağ asitleri EPA ve DHA içerir. EPA ve DHA’nın
vücutta çeşitli rolleri vardır. DHA beyin, göz ve kalbin yapısında bulunur ve
anne karnında gelişen bebekler, yeni doğanlar ve çocuklar için özellikle önemli
bir besin maddesidir. EPA kalp hastalıkları, inme, obezite ve artrit gibi
hastalıkların önlenmesine veya hafifletilmesine yardımcı olabilir.
OMEGA-3,
Gebelikte ve Doğum Sonrasında…
Yeterli miktarda Omega-3 alınması, hem bebek hem anne için
önemli sonuçlar doğurur:
·
Omega-3,
bebeğin normal beyin ve göz gelişimini destekler.
·
Erken doğum ve düşük ağırlıklı bebek riskinin
azalmasına yardım eder.
·
Yeni doğanlardaki alerjik hastalık riskini
azaltmaya yardımcı olur.
·
Beyinde normal fonksiyonların sürdürülmesine
yardımcı olur.
·
Çocuklarda zeka gelişimini destekler.
·
Birçok çalışmada IQ üzerine olumlu etkisi olduğu
gösterilmiştir.
·
Dikkat eksikliğinin azalmasına ve hiperaktivite
bozukluğu ile ilişkili davranışsal belirtilerin iyileşmesine yardımcı olur.
·
Annede ise diyabetin erken dönemdeki ilk
belirtisi olan insülin direncinin ve gebelik diyabeti riskinin azalmasına katkı
sağlar.
·
Hipertansiyon ve buna bağlı preeklampsi (gebelik
zehirlenmesi) riskinin azalmasını destekler.
·
Doğum sonrasında yaşanan depresyonun azalmasına
yardım eder.
·
Emzirme döneminde anneden bebeğe anne sütü
yoluyla Omega-3 aktarıldığı için annenin Omega-3 takviyesi alması önerilir.
·
Yenidoğan bebeğin beyin gelişimi 2 yaşına kadar
devam ettiği için bebeğin DHA ihtiyacını karşılamak amacı ile annenin Omega-3
alması kritik öneme sahiptir.
·
Omega-3 yağ asitlerinin bebeğin el-göz
koordinasyonu fonksiyonlarını arttırabileceği düşünülmektedir.
·
Omega-3 yağ asitleri bebeklerde bağışıklığın
güçlendirilmesine katkı sağlamaktadır.
·
Omega-3 yağ asitleri bebeklerde alerjik
hastalıkların ve besin alerjisinin görülme sıklığını da azaltabilmektedir.
Günde ne
kadar Omega-3 tüketilmelidir?
Dünyada kılavuzlar tarafından anne adayları ve emziren
anneler için önerilen Omega-3 (EPA+DHA) miktarı günde 300 mg’dır.
Balık yağı takviyesi almayı düşünüyorsanız, doktorunuza
danışınız. Doktorunuz, beslenme ihtiyacınız, sağlık durumunuz, yaşam tarzınız
ve taşıdığınız hastalık risklerinizi göz önünde bulundurarak size uygun bir
Omega-3 dozu tavsiye edecektir.
Her Omega-3
desteği aynı mıdır? Hangi Omega-3’ler tüketilmelidir?
Güvenli Omega-3 kullanılmalıdır. Balık karaciğerinden elde
edilen ürünler A vitamininin bir formu olan retinol içerdiği için, fazla
miktarda alındığında bebek için zararlı olabilir. Kurşun, cıva gibi ağır metaller
de hem anne hem bebek için zararlıdır. Regenesis Max içeriğindeki Omega-3 balık
yağı, PureMax teknolojisi kullanılarak yüksek kalitede, GMP standartlarında üretilmektedir.
Omega-3 miktarını, ağır metal olup olmadığını ve tazeliğini
ölçerek, balık yağlarının güvenlilik, saflık ve kalitesi için dünya standardını
belirleyen sertifikasyon programlarına sahip ürünler tercih edilmelidir.
PureMax üretim süreci, yüksek düzeyde saflık ve %100 kalite garantisi
sunar. Cıva, kursun, arsenik gibi ağır metalleri içermez, EPA ve DHA'yı seçerek
yoğunlaştırır.
IFOS: The International Fish Oil Standards™ Program
Gebelikten
önce ve gebelik döneminde Folik Asit desteği
Türkiye’de gebeliğin ilk dönemindeki kadınların %60’ında
folik asit eksikliği saptanmıştır. Folik asit eksikliği halinde, bebeklerde
nöral tüp defekti (NTD) ve dudak-damak yarığı riski artmaktadır. NTD, beyin
dokusundan başlayıp, omuriliği de içine alacak şekilde aşağı doğru uzanan nöral
tüpün herhangi bir bölgesinin açık kalmasıdır.
Bu durumda bebekler tam gelişmemiş bir beyin ile doğarlar.
Yüzlerinde ve kafataslarında şekil bozukluğu vardır. Yürüme, mesane ve bağırsak
kontrolü etkilenir. Bebeğin refleksleri zayıftır ve dokunmaya ya da ağrıya
yanıt veremeyebilir.
Bu nedenle kılavuzlar, nöral tüp defektinden korunmak için
tüm gebelerin günde 400 μg folik asit içeren günlük bir takviye kullanmasını,
gebe kalmadan 3 ay önce folik aside başlanmasını ve ilk 12 hafta devam
edilmesini önermektedir.
Gebelikte
yeterli iyot alınması önemlidir!
Gebelik ve emzirme döneminde yeterli iyot alımı bebeğin
özellikle beyin gelişimi için önemlidir. İyot eksikliğinin en çarpıcı sonuçları
anne karnındayken ve erken çocukluk döneminde ortaya çıkar. Düşük, ölü doğum,
doğumsal anormallikler, şiddetli ve geri dönüşümsüz zihinsel gerilik bunlardan
bazılarıdır. İyot yetersizliğinden kaynaklanan sorunlar, yeterli miktarda iyot
alınmasıyla önlenebilir. Bu nedenle gebelik kılavuzları anne adaylarının günde
150 mikrogram iyot almasını önermektedirler.
Gebelikte hangi
takviye alınmalı, multivitamin mi mineral mi her ikisi de mi?
Gebe kadınlarda vitamin ve mineral eksikliği sık görülmektedir.
Her bir vitamin ve mineralin kendine özgü gereklilikleri ve eksikliğinde
bebekte ve annede ortaya çıkan sorunları ayrıdır.
Bu nedenle Omega-3, folik asit, B kompleks (B1, B2, B3, B5,
B6, B12), D-biotin, C, E vitamini gibi vitaminleri ve iyot, çinko, bakır,
demir, manganez, selenyum gibi mineralleri içeren vitamin-mineral takviyesi kullanmaları
gebelikten önce, gebelik sırasında ve doğumdan sonra ortaya çıkabilecek riskleri
azaltabilir veya ortadan kaldırabilir.
7 adımda gebelik
destek ürünleri hakkında merak ettikleriniz:
1. Ne zaman vitamin
kullanmaya başlamalıyım?
Planlı bir gebelik düşünüyorsanız, içeriğinde folik asit de
bulunan bir vitamin mineral takviyesine gebelikten 3 ay önce başlamak anne ve
bebek sağlığına destek sağlayacak ve herhangi bir eksiklik varsa erken dönemde
giderilmesine olanak sunacaktır.
2. Tüm vitamin ve
mineral preparatları aynı mı?
Hayır. Pek çok farklı formülasyon mevcut. Bazıları gebelikte
gerekli tüm vitamin, mineral, Omega-3 gibi unsurları kılavuzların önerdikleri
miktarlarda içerirken, bazılarında bunların bir kısmı ya da farklı miktarları
yer alabiliyor. Sağlık durumunuza ve ihtiyacınıza göre uygun vitamin, mineral desteğini
belirlemek için doktorunuza danışınız.
3. Gebelik
bulantılarım var, vitamin takviyemi kusarsam ne yapmalıyım?
Vitamin-mineral takviyenizi uyumadan önce almaya çalışın.
Böylece uyuduğunuz süre boyunca bulantı, kusma şikayetlerinizden etkilenmeyerek
takviyenizden maksimum fayda sağlarsınız.
4. Vejetaryenim. Herhangi
bir takviye kullanmalı mıyım?
Katı vejetaryenler herhangi bir hayvansal ürün kullanmadıkları
için ihtiyaçları olan B12, çinko, demir ve Omega-3 yağ asidi (özellikle DHA) takviyesine
ihtiyaç duyacaklardır.
5. Vitamin ve mineral
takviyesinin yanı sıra Omega-3 de almalı mıyım?
Omega-3 kaynağı olarak haftada 1-3 kez balık yenmesi tavsiye
edilmektedir. Yeterli miktarda Omega-3 içeren balıkları tüketmeyen hamilelerin günde
300 mg Omega-3 takviyesi alması kılavuzlar tarafından önerilmektedir.
6. Tüm gebelik dönemi
süresince vitamin/mineral takviyesi kullanmalı mıyım?
Doğuma yakın dönemde bebeğin Omega-3, demir, kalsiyum gibi
ihtiyaçları artar. Besinlerle ve destek ürünlerle yeterli miktarda vitamin,
mineral ve Omega-3 alamazsanız, bebeğiniz bu ihtiyaçlarını gebelikte ve emzirme
döneminde sizin depolarınızdan kullanarak karşılayacaktır.
7. Gebelik süresince
normal multivitamin kullanmam yeterli olur mu?
Gebelik dönemi için hazırlanmış multivitamin, mineral
takviyelerindeki içerik ve miktarlar, anne adayı ve bebeğin ihtiyacına göre
hazırlanmıştır. Gebelik ve emzirme dönemi için özel olarak hazırlanmış bir
destek ürün tercih ederek, bebeğinizin ve sizin ihtiyacınıza uygun miktarda vitamin
ve mineral almış olursunuz.
Referanslar: 1. Samur G. Gebelik ve Emziklilik Döneminde
Beslenme. TC SB Temel Saglık Hizmetleri GM 2006. 2. Greenberg J.A., Bell S.J.,
Guan Y., Yu Y.H. Folic acid supplementation and pregnancy: More than just
neural tube defect
prevention. Rev. Obstet. Gynecol. 2011;4:52–59. 3. CDC
http://www.cdc.gov/ncbddd/folicacid/faqs.html 22.4.2016. (Erişim Mart 2017) 4.
Regenesis Max ürün bilgisi. 5.
http://www.who.int/elena/titles/guidance_summaries/daily_
iron_pregnancy/en/ 6. Berg MJ. The importance of folic acid. J
Gend Specif Med. 1999 May-Jun;2(3):24-8. 7. Asemi Z, et al. Multivitamin versus
multivitamin-mineral supplementation and pregnancy outcomes: A single-blind
randomized clinical trial. Int J Prev Med. 2014;5(4):439-46. 8.
https://www.fitpregnancy.com/nutrition/prenatal-nutrition/prenatal-vitamins-guide
9. http://www.nutrasource.ca/ifos/fish-oil-facts/quality-concerns.aspx (Erişim:
Mart
2017). 10. IFOS raw materials certificate - Croda incromega
2016. 11. http://www.nutrasource.ca/ifos/get-certified/what-ifos-tests-for.aspx
(Erişim: Mart 2017). 12. Incromega – Pure and Essential-2014 13. GOED. Global
Recommendations
for EPA and DHA Intake (Rev 16 April 2014) (Erişim Mart 2017)
14. Coletta JM, et al. Rev Obstet Gynecol. 2010;3(4):163-171. 15.
http://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/omega-3-fats/ Erişim: Mart 2017.
16. http://articles.mercola.
com/omega-3.aspx Erişim tarihi: Mart 2017. 17.
http://americanpregnancy.org/pregnancyhealth/omega3fishoil/ Erişim: Mart 2017.
18. http://answers.webmd.com/explore-topics/prenatal-vitamin-questions?
sort=recent&filter=answered&pagenumber=3 19. Allen LH.
Am J Clin Nutr 2005; 81(suppl):1206-1212. 20. Gernand AD, et al. Nature Reviews
2016;e-pub:1-16. 2. Ackurt F, Wetherilt H. EJCN 1995; 9(8):613-622.